صحبت از دیدن است، از مشاهده، از علم حضوری، از علم دیداری ــ که به بیداری منجر می‌شود. خداوند نمی‌فرماید آیا آدمی کتاب نخوانده و سر کلاس ننشسته و معلم ندیده و مطالعه نکرده است، بلکه می‌فرماید آیا انسان ندیده است؟

زمانی دراز سپری شد و آدمی چیزی نبود. اصلاً ذکر و یاد آدمی در عالم هستی نمی‌رفت؛ هرچند گوهر وجود او که همان نور محمدی است، اول چیزی است که خداوند خلق کرد. 

جهان به نور محمدی روشنی یافت، اما دوره‌های مختلفی با شرایط متفاوت در کائنات سپری شد تا…

کلمهٔ کلیدی که در آیه آمده و توجه به آن نشان می‌دهد که آدمی در حال پرستشِ خداست یا غیر خدا، رزق است. ابراهیم (ع) می‌گوید آن خدایانِ دروغین و برساخته، مالکِ رزق شما نیستند و برای همین امکانِ رساندن روزی به شما یا جلوگیری از رسیدنِ روزیِ شما را ندارند.

هفت آسمان را خداوند طبقه به طبقه روی هم آفریده است، چنان با نظم و دقیق که اگر کسی با چشم خرد و دیدهٔ دل به آفرینش الهی نگاه کند، و نگاه خود را بازبینی هم کند (که کنایه‌ای از نگاه انتقادی و ریزبینانه می‌تواند باشد) هیچ خللی و ایرادی در خلق الهی نمی‌تواند بیابد.