در یادداشتی دیگر، از این گفتیم که شب قدر چه ماهیت و کیفیتی دارد؛ هرچند کسی جز انسان کامل به درک حقیقتِ این شب نمیتواند رسید. بااینحال، «آب دریا را اگر نتوان کشید/ هم بهقدر تشنگی باید چشید.» در یادداشت حاضر قصد داریم با همین رویکرد، تلاش کنیم تا انشاءالله دریابیم از میان همهٔ دعاهایی که در این شبِ پُرقدر میتوان به درگاه الهی داشت، بهترینِ آنها چه دعایی است.
قرآن کریم
باید از شب گفت و از کیفیتِ لیلی… آری، لیلی؛ یار آسمانی. شب فرا رسیده. قدر آمده. سحر است و ماهِ رمضان میبارد. آری، خودِ ماه رمضان است که چون باران میبارد… زیر باران باید رفت… پس بیا، بیا سالکِ صادق، بیا تا در این شبِ نورانی، از قدرِ این شب بگوییم…
از ابنعباس روایت کردهاند که گفت: «حضرت رسول (ص) برای روزهٔ هر روز ماه مبارک رمضان فضیلت بسیار بیان فرمود و برای هر روز دعای مخصوصی با فضیلت و ثواب بسیار برای آن ذکر کرد.» آنچه در ادامه میآید، ترجمانی است شاعرانه از دعاهای روزانهٔ این ماه مبارک و زیبا؛ ماهی که هر روزش با سحر آغاز میشود. امید که بر جانتان بنشیند.
و از نمازهای واجب، لادن
که مختص زائرانِ عاشق است
نمازی است اسراری
نامش نمازِ دیدار.
لادن
گاهی از تلاش عالِمانی
ــ از هر حیطه ــ
که با تمام توان میکوشند
ثابت کنند که
خدایی نیست
و معنایی برای زندگی
در کار نیست
و همهچیز
فقط همین هیاهوی سرگیجهآورِ
دنیای ماده است
خندهام میگیرد.
یس (یاسین) خبر از یاس میدهد. عطر خوش یاس از همین نخستین آیه، در سورهای که قلب قرآن است، استشمام میشود. در یاسین، در این سورهٔ آسمانی و اسراری، باید یاس را جُست. و جوینده، تردید نباید کند که یابنده خواهد بود به لطف و عنایت الهی.
کلمهٔ کلیدی که در آیه آمده و توجه به آن نشان میدهد که آدمی در حال پرستشِ خداست یا غیر خدا، رزق است. ابراهیم (ع) میگوید آن خدایانِ دروغین و برساخته، مالکِ رزق شما نیستند و برای همین امکانِ رساندن روزی به شما یا جلوگیری از رسیدنِ روزیِ شما را ندارند.
پیامبر در این آیه، با عنوان نبی مورد خطاب قرار گرفته است. نبی با نبأ (خبر) همریشه است و لذا نبی کسی است که [از عالم بالا و عالم غیب] خبر میآورد. توجه به این نکته لازم و واجب است که پیامبر اسلام (ص) در این آیهٔ شریفه، با عنوان رسول مورد خطاب قرار نگرفته است. یعنی آنچه در این آیه خداوند فرموده، بخشی از رسالت پیامبر نیست. فقط یک خبر است.
هفت آسمان را خداوند طبقه به طبقه روی هم آفریده است، چنان با نظم و دقیق که اگر کسی با چشم خرد و دیدهٔ دل به آفرینش الهی نگاه کند، و نگاه خود را بازبینی هم کند (که کنایهای از نگاه انتقادی و ریزبینانه میتواند باشد) هیچ خللی و ایرادی در خلق الهی نمیتواند بیابد.
مولانا از زبان همهٔ اجزای عالم هستی، از جمله آن چیزهایی که ما جمادات و موجودات بیجان میخوانیم، میسُراید: ما سمیعیم و بصیریم و خوشیم/ با شما نامحرمان ما خامُشیم. جهنم نیز یکی از این موجودات است.